zondag 3 november 2013

Een Explicateur in de Duivenwereld




Samen in het donker; dat is intiem en romantisch, ook voor duivenmelkers als ze een filmavond met Cees Donker bijwonen.
Deze winter komt hij eindelijk weer eens in ons clubgebouw. Clubgenoot Jan vroeg een jaar terug het bestuur er al om. Het kwam er niet van. Bij de goedkeuring van de notulen op de voorjaarsvergadering stelde hij vragen. Nu staat het op de agenda! Over niet al te lange tijd komt die smakelijke vertelman uit het Zuiden.
Cees Donker dat betekent in rokerige halfdonkere zaaltjes  met een zoemende projector, duivenfilms kijken, maar vooral luisteren naar de  babbel, waarin steevast  die vertrouwde grappen opduiken en herinnerd wordt aan Marietje die thuis zit en  het niet  graag heeft dat haar Filmer  zo vaak van huis is.

Zulke duivenfilms gaan over vluchten van Duffel tot Barcelona, met beelden van lossingen, aankomst van prijsduiven, gesprekken met  geweldige  kersverse kampioenen die natuurlijk de wijsheid in pacht hebben. Die films vormen de helft van de voorstelling. Het gaat vooral om de boeiende wijze waarop onze filmman ondertitelt.
Cees bespreekt eerst de avond, zegt wat hij in de aanbieding heeft, geeft de melkers het idee, dat ze ‘t program mee helpen samenstellen.
Ondertussen zijn de kwinkslagen niet van de lucht.  Er wordt  verzocht tijdens de voorstelling niet te  roken  aangezien anders het witte doek  achter dichte mist  verdwijnt. Zo’n avond samen in het donker verveelt nooit.

Cees eindigt altijd met een vroege lossing op een landweg ergens in België of Frankrijk als de zon net op is. De duiven vertrekken bij het mooiste morgenrood dat je je maar denken kunt begeleid met muziek van Ennio Morricone uit de film Once upon a time in the West van Sergio Leone met filmkanjers als Henry Fonda, Claudia Cardinale en Charles Bronson.
Op die morgenlossing met die muziek zit je te wachten.  Die horen bij ’t slot van een Donker-avond.

De eerste keer dat ik zo’n avond meemaakte was in de 80-er jaren. Ik was als duivenmelker nog niet droog achter de oren. Er draaiden toen alleen films zonder geluid. De laatste keer dat ik Cees aan het werk zag werd er ook vanaf het witte scherm gepraat. Dat is anders. Je kunt er minder bij fantaseren en wegdromen.
De geluidsfilm en Cees bijten elkaar kun je zeggen. Donker hoort eigenlijk bij de Stomme film. Hij is misschien een laatste vertegenwoordiger van ‘t ras van de Explicateurs; de vertellers uit de stille tijd. Die waren toen even beroemd als DJ ’s en Presentatoren van Radio en TV nu. Bioscopen probeerden goeie explicateurs bij elkaar weg te kopen.
 De persoon, die dus stomme films tot een succes maakte, heette de explicateur. Hij  was de man, die de avond van commentaar en gesproken tekst voorzag. Hij was degene die een film maakte of in sommige gevallen liet floppen. 

In Amsterdam werkte een heel bekende explicateur. Dat was Nabarro. Misschien wel populairder dan de filmsterren zelf. Maar de bekendste en zeer geroemde explicateur was Redé uit Rotterdam. Ook toen was er rivaliteit tussen die twee steden; zoals nu met Ajax en Feyenoord. 
Bij ons in de vereniging vind je ook van die fanatieke  aanhangers van  een van die  voetbalgiganten. Jan is een van hen. Hij kan zich vreselijk opwinden over een gemiste kans of strafschop en vaak heeft hij  het met diep ontzag over enorme transferprijzen
Onze duivenfilm - filmer Cees Donker zou in het begin van de vorige eeuw beslist een succesvolle explicateur hebben kunnen zijn. ©c.u.

C.D. stopte een paar jaar terug dus uiteindelijk defintief met zijn film-duiven-avonden. jammer maar aan alles komt tenslotte een eind. Omdat veel melkers zijn kwinkslagen en gemoedelijke verhalen  toch missen; hier nog maar eens dit stukje dat eerder verscheen in het NP Orgaan een oud en vertrouwd duivenblad dat inmiddels ook van het duiventoneel verdween


Geen opmerkingen: